Merkezde Hemodiyaliz

Hemodiyaliz sırasında hemodiyaliz cihazı, bir iğne veya kateter üzerinden vücudunuzdan az miktarda kanı alır. Daha sonra diyalizör; atıklar, toksinler ve aşırı sıvıları filtreleyerek kanınızı temizler. Son olarak, temiz kan tekrar vücudunuza geri verilir.

Klinik tabanlı hemodiyaliz tedavileri, hastanede veya klinikte sağlık profesyonelleri denetiminde gerçekleşir. Bu, merkezde hemodiyaliz olarak adlandırılır. Merkezde hemodiyaliz tedavileri alıyorsanız, tipik olarak bu haftada 3 gün olarak planlanır ve her seans 3 ila 5 saat arasında sürer.

Her merkezde hemodiyaliz tedavisinden önce sağlık profesyoneli tarafından kısa bir fiziksel muayene yapılır ve vücudunuzdan ne kadar su alınması gerektiğini tespit etmek için tartılırsınız. Tedavi erişim yeri (fistül, greft, kateter) temizlenir, tedavi için gerekli iğneler takılır ve erişim yerini hemodiyaliz makinesine bağlayan setler hazırlanır. Hemodiyaliz tedaviniz daha sonra başlatılır ve bir hemşire tarafından bakımınız sağlanır. Tedaviniz bitip makine bağlantısı çıkarıldığında tansiyonunuz ölçülür ve merkezden çıkabilirsiniz.

Sağlık ekibinin hazırlığı için yeterli zaman kalması adına merkezde hemodiyalize erken gitmek uygun olacaktır. Rahat giyecekler giymek ve tedavi sırasında okumak için bir kitap veya meşgul olabileceğiniz başka bir şey getirmek iyi bir fikirdir. Hemodiyaliz sırasında ve sonrasında yorgun hissedebilir veya rahatsızlık verici bacak krampları veya mide bulantısı yaşayabilirsiniz. Bu nedenle, eve giderek dinlenmek istemek yaygın bir durumdur. Tedavi sırasında veya sonrasında olağandışı semptomlarla karşılaşırsanız, semptomlar hakkında klinik ekibiyle görüşmeniz gerekir.

Tedavide ne hissedeceğiniz konusunda ise, iğnenin batırılma anında hafif bir ağrı duyabilirsiniz ve daha önce belirtildiği üzere tedaviden sonra yorgun hissedebilir veya rahatsız edici bacak krampları veya mide bulantısı yaşayabilirsiniz. Tedavinin kendisi ağrılı değildir.

Merkezdeki tedavi seanslarının hepsine katılmanız çok önemlidir. Bu yüzden, tedavi planınıza uygunluğu sağlamanın en iyi yolu, en uygun zaman diliminin tespit edilmesi için doktorunuzla ve hemşirenizle yaşam tarzı ihtiyaçlarınız hakkında görüşmektir. Merkezde tedavilerin her zaman tam istediğiniz zamanda olamayacağının farkında olmalısınız. Bu yüzden esneklik anahtardır. Ayrıca, seçiminizin yaşam tarzınıza uymaması durumunda, tedavi seçenekleriniz konusunda doktorunuzla ve hemşirenizle tekrar konuşmalısınız.

• Gündüz Merkezde Hemodiyaliz

Geceleri çalışıyorsanız, emekliyseniz veya günlerinizin çoğunda boş zamanınız varsa, gündüz tedavi almak sizin için uygun olabilir. Merkezde tedavi randevuları için hafta 3 kez 3-5 saat ayırmanız gereklidir. Tedaviniz bir doktor ve hemşire tarafından uygulanacak ve bu nedenle sizin herhangi bir şey yapmanıza gerek yoktur.

• Gece Merkezde Hemodiyaliz

Bazı hastalar için gece hemodiyalizi bir tedavi seçeneği olabilir. Gündüz hemodiyalizi tedavisindeyken mesleki veya kişisel sorumluluklarınızı yerine getirmek zor oluyorsa, gece hemodiyalizi sizin için doğru tedavi olabilir. Gece hemodiyalizi, siz hastane veya klinikte gece uyurken uygulanan hemodiyalizdir. Daha uzun ve daha yavaş bir diyaliz türü olduğundan, doğal böbreği yakından andıran bir şekilde kanınızı filtreler. Gece hemodiyalizi siz uyurken uygulandığında, yoğun gündüz programınıza daha kolay uyum sağlayabilir. Gece hemodiyalizinin çoğu hasta için mevcut olmadığı akılda tutulmalıdır; doktorunuz ve hemşireniz bunun sizin için bir seçenek olup, olmadığını söyleyecektir.

Gece hemodiyalizi tedavisini seçerseniz veya doktorunuz ve hemşireniz tarafından önerilirse, bunu sunan bir hastane veya kliniği seçmeye dikkat edin.

Üç hemodiyaliz damar erişim türü mevcuttur: fistül, greft ve kateter. Bunların her birinin kendine özel faydaları ve zorlukları vardır ve sizin için en güvenli ve en etkili erişim seçeneğinin hangisi olduğu konusunda sağlık hizmetleri ekibiyle görüşün. Tipik olarak, fistül çoğu diyaliz merkezinde bakım standardı olarak değerlendirilmektedir.

Fistül

• Kendi damarlarınızı kullanması ve tedavi sırasında iyi kan akışı sağlaması ve en düşük enfeksiyon riskine sahip olması nedeniyle fistül hemodiyalizde genellikle en iyi seçimdir. 
• Cerrahınız, arterlerinizden (atardamar) birini üst veya alt kolun derisinin altındaki bir damara bağlayacaktır. 
• Bu cerrahi işlem, ideal olarak diyalize başlama tarihinden 2-3 ay önce yapılmalıdır. 
• Diyaliz sırasında, filtrelenmemiş kan fistüle bağlı bir iğne üzerinden kan damarınızdan çıkar ve temiz kan da yine fistüle bağlı ikinci bir iğne üzerinden geri vücudunuza döner. 

Greft

• Greft oluşturmak için cerrahınız, arterlerinizden birini damarlarınızdan birine bağlamak için tıbbi bir tüp kullanacaktır. Bu greft, kol veya bacağınızda derinin altına yerleştirilecektir.  
• Diyaliz sırasında, filtrelenmemiş kan grefte bağlı bir iğne üzerinden kan damarınızdan çıkar ve temiz kan da yine grefte bağlı ikinci bir iğne üzerinden geri vücudunuza döner.

Kateter

• Kateterler genellikle geçicidir ve sadece fistül veya greft uygulaması için sıra veya randevu beklerken kullanılır. 
• Boynunuz veya göğsünüzde bir damar içine, bir kateter yerleştirilecektir. Tüpün diğer ucu cildinizden çıkacak ve hemodiyaliz cihazı setine bağlanacaktır. 
• Kan pıhtılaşması ve enfeksiyon konusunda daha yüksek risk oluşturması ve daha yavaş kan akışı hızı sağlamasından dolayı uzun vadede önerilmezler. 

Damarlarınızın gücü ve genel sağlığınıza bağlı olarak doktorunuz ve hemşireniz sizin için en iyi erişim seçeneğinin hangisi olduğuna karar verecektir. Doktorunuz ve hemşireniz, fistül veya grefte ihtiyacınız olduğuna karar verirse, diyalize başlama tarihinden öncesi için ameliyat planlaması yapmalıdır.

Hangi erişim türünü seçerseniz seçin, erişim kanalına aşırı basınç, mikrop ve enfeksiyonlara karşı korumanız gerekir. Erişim kanalına dokunmadan önce ellerinizi yıkamayı, şişme ve tahriş belirtileri için sürekli kontrol etmeyi unutmayın. Bu sorunlardan şüpheleniyorsanız, derhal hemşirenizle temasa geçin. Bu, tüm diyaliz seçenekleri için geçerlidir.

Merkezde hemodiyaliz alanın başka faydaları da olabilir. Örneğin, evden çıkmak için size bir fırsat olması, aileniz açısından daha az müdahaleci olması ve tedavi hayatınızı, ev hayatınızdan ayrı tutmak konusunda daha fazla imkan sağlaması açısından tedaviyi dışarıda almak sizin için daha uygun olabilir.

Merkezde hemodiyalizin belli faydaları olduğu gibi özel hususları da mevcuttur. Merkezde hemodiyalizin sizin için doğru tedavi olduğu konusunda doktorunuz ve hemşirenizle konuşmadan önce şu hususları düşünmelisiniz: 

• Diyaliz kliniğinden ne kadar uzakta oturduğunuza bağlı olarak, tedavi planınız haftada 3-4 kez ulaşım süresini dahil etmeniz gerekebilecektir.
• Randevularınıza gitmek için hastane tarafından sağlanan ulaşıma ihtiyacınız varsa sizi ve diğer hastaları erken almaları ve diyaliz bittikten sonra da eve dönmek için ulaşım beklemeniz söz konusu olabilecektir.
• Her tedavide iğnelerin takılması gereklidir ve bu da, iğneden korkuyorsanız sizin için rahatsızlık verici olabilir.
• Hemodiyaliz sırasında ve sonrasında yorgunluk veya mide bulantısı yaşayabilirsiniz.
• Merkezde tedavi seanslarını günlük programınız içinde planlamak zor olabilir.